از رویارویی تا احتیاط: کریدور زنگزور ایران را به کجا خواهد برد؟ نوشته مصطفی جانر ۴ سپتامبر ۲۰۲۵ - ۱۲:۰۵ بامداد به وقت گرینویچ+۳ نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان (راست)، در حال استقبال از مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، در جریان سفر اخیرش به ایروان، ارمنستان، ۱۹ آگوست ۲۰۲۵. (یادداشت نخست وزیر ارمنستان از طریق عکس EPA) با گزینه‌های محدود، ایران با احتیاط گام برمی‌دارد، زیرا کریدور زنگزور قفقاز را تغییر شکل می‌دهد. پس از آتش‌بس ۲۰۲۰ بین آذربایجان و ارمنستان، ایده ایجاد یک کریدور زمینی، که امروزه با نام کریدور زنگزور شناخته می‌شود و باکو را به نخجوان متصل می‌کند، در صدر بحث‌های منطقه‌ای قرار گرفت. از آن زمان، ترکیه و آذربایجان تلاش‌های دیپلماتیک شدیدی را برای ایجاد این مسیر دنبال کرده‌اند. ترکیه در ابتدا این کریدور را برای صلح منطقه‌ای گسترده‌تر ضروری می‌دانست و از طریق ابتکاراتی مانند پلتفرم ۳+۳، به دنبال ارتقای هماهنگی و گفتگو بین کشورهای مربوطه بود. در اساسی‌ترین سطح، اهمیت کریدور زنگزور در پتانسیل آن برای اتصال فیزیکی مجدد دو قلمرو و جمعیت جدا از هم یک کشور واحد نهفته است. فراتر از این، انتظار می‌رفت ایجاد یک ارتباط بدون وقفه بین آسیای مرکزی و ترکیه، رشد اقتصادی را تسهیل و تجارت منطقه‌ای را افزایش دهد. موضع ترکیه همواره بر این اصل استوار بود که چنین مسائلی باید توسط بازیگران خود منطقه مذاکره و حل و فصل شوند. منطق پشت این رویکرد روشن است: پایه و اساس ثبات بر ظرفیت بازیگران منطقه‌ای برای ایجاد نظم خود بدون دخالت خارجی استوار است. عکس این قضیه نیز به همان اندازه صادق است: مداخلات خارجی اغلب ریشه‌های بی‌ثباتی منطقه‌ای را تشکیل می‌دهند. مسیر غم‌انگیز خاورمیانه این واقعیت را گواهی می‌دهد - نه تنها به عنوان یک درس تاریخی، بلکه به عنوان یک تجربه مداوم. با این حال، ایران از همان ابتدا با مفهوم چنین کریدوری مخالفت کرده است. تهران استدلال کرده است که مسیر پیشنهادی مغایر با منافع ملی آن کشور و ناقض قوانین بین‌المللی است.